Η επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα, οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις δεν αφήνουν ανεπηρέαστους τους εργαζόμενους νέους, αντίθετα είναι το πρώτο τμήμα στο οποίο εφαρμόζονται οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις, το μοντέλο της δια βίου κατάρτισης.
Οι συνθήκες εργασίας που διαμορφώνει η εφαρμογή αυτών των μέτρων μαζί με το ρόλο των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών ηγεσιών απομακρύνουν τους νέους εργαζόμενους από την ταξική πάλη, δυσκολεύουν την οργάνωση στα σωματεία, είναι ένα εκρηκτικό μείγμα για την υποταγή συνειδήσεων, για να δηλητηριαστούν οι συνειδήσεις με τη λογική του ταξικού εταιρισμού και του κοινωνικού διαλόγου.
Η αβεβαιότητα, η ανασφάλεια, η εργοδοτική τρομοκρατία, ο φόβος της απόλυσης μπροστά στη διογκούμενη ανεργία, οι ελαστικές μορφές απασχόλησης, η εργασιακή περιπλάνηση εμποδίζουν τους νέους εργαζόμενους να οργανωθούν στα σωματεία τους, μέσα από εκεί να παλέψουν για τη συλλογική αντιμετώπιση των προβλημάτων τους.
Ταυτόχρονα, η μαζική συμμετοχή της νεολαίας στις αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, το αγωνιστικό παρόν στις κινητοποιήσεις για την κοινωνική ασφάλιση, στις απεργίες του ΠΑΜΕ, στη σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής στο λιμάνι του Πειραιά το καλοκαίρι του 2002, η αποστροφή στη λογική της μοιρολατρίας που καιρό τώρα προσπαθούσαν να καλλιεργήσουν, οι καθημερινές πρωτοβουλίες που παίρνονται σε όλη την Ελλάδα αποτελούν ελπιδοφόρο μήνυμα για την ανάταση του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος, το ρόλο που μπορεί αυτό να διαδραματίσει στη χειραφέτηση νεανικών συνειδήσεων από την κυρίαρχη πολιτική.
Ζήτημα ιδιαίτερης σημασίας αποτελεί ο βαθμός συμμετοχής σε αυτές τις κινητοποιήσεις της εργαζόμενης νεολαίας, των νέων που περιπλανώνται στους χώρους κατάρτισης. Το κατά πόσο σε αυτή την πορεία αναγνωρίζεται ο υποτακτικός ρόλος της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, ο ρόλος των αστικών κομμάτων που στην πράξη στηρίζουν την επίθεση του ιμπεριαλισμού, την επίθεση του κεφαλαίου στα δικαιώματά της. Σε ποιο βαθμό αναγνωρίζουν το ρόλο του ΠΑΜΕ στην οργάνωση της αντίστασης της εργατικής τάξης και το βλέπουν ως γνήσιο εκφραστή των συμφερόντων τους. Στην ουσία χρειάζεται ακόμα πάρα πολύ δουλιά για να μπορούμε να πούμε ότι η εργαζόμενη, η εργατική νεολαία παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, σφραγίζει με την παρουσία της την αντιπολεμική δράση της νεολαίας. Είναι ιδιαίτερης σημασίας ζήτημα γιατί η συμμετοχή της εργαζόμενης νεολαίας με ταξική κατεύθυνση στο κίνημα των νέων θα του δώσει μεγαλύτερη ωριμότητα και αντοχή. Θα το συνδέσει άμεσα με το ταξικό εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Θα συνδέσει στη συνείδηση της νέας βάρδιας της εργατικής τάξης τον αγώνα ενάντια στον πόλεμο με τον αγώνα για δουλιά με δικαιώματα, για 7ωρο, 5ήμερο, 35ωρο, δημόσια και δωρεάν υγεία και παιδεία.
Το προηγούμενο διάστημα η ΚΝΕ απέκτησε σημαντική εμπειρία από τη δράση της για την οργάνωση της εργαζόμενης νεολαίας στα συνδικάτα, τη συμβολή της στην κινητοποίηση νέων στους χώρους κατάρτισης με βάση τα οξυμένα προβλήματά τους. Οι κινητοποιήσεις στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού, οι μεγαλύτερες στη δεκαετία που μας πέρασε, ανέδειξαν τη σημασία της συγκεκριμένης και σταθερής παρέμβασης της ΚΝΕ όλο το προηγούμενο διάστημα, της συγκεκριμένης βοήθειας της ΚΟ Ναυτεργατών, της άμεσης σύνδεσης των σχολών με τα ταξικά σωματεία ΠΕΜΕΝ και ΣΤΕΦΕΝΣΩΝ. Η διάρκεια του αγώνα, ο πανελλαδικός συντονισμός των σχολών, η αντοχή στις συντονισμένες προσπάθειες κυβέρνησης και εφοπλιστών που με τα ΜΑΤ και το Λιμενικό, τους διοικητές των σχολών και ανθρώπους των εφοπλιστών προσπάθησαν να καταστείλουν τις κινητοποιήσεις, οφείλεται σε αυτήν ακριβώς την παρέμβαση των κομμουνιστών και των ταξικών συνδικαλιστών. Αυτήν την περίοδο δεκάδες νέοι έγιναν μέλη της ΠΕΜΕΝ, στρατεύθηκαν στον αγώνα με την ΚΝΕ.
Ανάλογα συμπεράσματα βγαίνουν και από τον αγώνα των σπουδαστών στις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων που προηγήθηκε, ενάντια σε ανάλογης κατεύθυνσης νομοσχέδιο που τους στερεί τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, που στοχεύει στη διαμόρφωση φτηνού εργατικού δυναμικού για το κεφάλαιο σ’ αυτόν τον κλάδο.
Πέρα από την τρομοκρατία και στις δύο περιπτώσεις, οι σπουδαστές αντιμετώπισαν και μια σειρά ιδεολογημάτων, που έντεχνα καλλιεργούνται από σχολάρχες, καθηγητές και δυνάμεις άλλων νεολαιών μέσα στους σπουδαστές, με στόχο να μην αναγνωρίζουν τον πρωτοπόρο ρόλο της ΚΝΕ, να μη συνδεθούν με τα αντίστοιχα ταξικά σωματεία: «έξω τα κόμματα από τις σχολές», «τα σωματεία μας καπελώνουν», «δεν έχουν δουλιά τα σωματεία εδώ πέρα, εμείς δεν είμαστε εργάτες». Τέτια ιδεολογήματα εμφανίζονται εκεί που η μοιρολατρία δεν πιάνει τόπο, όπως σήμερα με τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις: «ναι, διαδηλώνουμε αλλά χωρίς ταμπέλες και πολιτικές σκοπιμότητες». Πράγμα που απλά μεταφράζεται: αφού δεν καταφέραμε να σε αποτρέψουμε, διαδήλωσε, αλλά σε καμιά περίπτωση μη δεις ποιοι προωθούν και στηρίζουν αυτή την πολιτική, ποια είναι η διέξοδος που προτείνει το ΚΚΕ, σε καμιά περίπτωση μη στρατευτείς στον αγώνα μαζί με τους κομμουνιστές.
Εκατοντάδες νέοι εργαζόμενοι γράφτηκαν στα σωματεία τους μέσα από την καμπάνια της ΚΝΕ το χρόνο που μας πέρασε. Μέσα στις απεργιακές κινητοποιήσεις αναδείχτηκαν νέοι συνδικαλιστές στα ταξικά σωματεία. Η οργάνωσή μας έκανε ένα βήμα στη δουλιά της στο χώρο αυτό. Από την επικοινωνία μας με χιλιάδες νέους εργαζόμενους φάνηκε ότι συνυπάρχουν στη συνείδηση των νέων η αγανάκτηση, η διάθεση για κινητοποίηση αλλά και η μοιρολατρία, η λογική της αναποτελεσματικότητας των αγώνων. Ενας πολύ μεγάλος αριθμός νέων δεν είναι συνδικαλισμένοι, έχουν άγνοια για το τι είναι σωματείο, δεν έχουν αγωνιστικές εμπειρίες. Απαντήσαμε σε ερωτήματα όπως: «τι είναι σωματείο, γιατί να γραφτώ, τι θα αλλάξει με τη συμμετοχή μου, όλοι οι ίδιοι είναι, τι είναι το ΠΑΜΕ, γιατί διαφέρει» όπως και σε ιδεολογήματα του τύπου «αν δεν πάει καλά ο εργοδότης δεν θα έχω και εγώ δουλιά, οι ξένοι μας παίρνουν τις δουλιές, οι καλοί και ικανοί προχωρούν, εδώ δουλεύω όπως δουλεύω αλλά είμαι προσωρινά, θα στηρίξω όποιον με βολέψει σε καλή δουλιά».
Παραμένει ακόμα αδύναμη η αυτοτελής πολιτική παρέμβαση της ΚΝΕ στους εργασιακούς χώρους και τις σχολές κατάρτισης. Δεν έχει κατακτηθεί με μονιμότητα και συνέχεια η σταθερή εξόρμηση με το Ριζοσπάστη και τον Οδηγητή, η πολιτική εκδήλωση, η σύσκεψη, γενικά η πολιτική δουλιά που πείθει για την πολιτική του ΚΚΕ, για τον πρωτοπόρο ρόλο του στη νεολαία, για την ιδεολογική μας υπεροχή που μας δίνει όχι μόνο τη δυνατότητα να ερμηνεύουμε τις εξελίξεις, αλλά και την αισιοδοξία ότι αυτό το σύστημα μπορεί να ανατραπεί.
Οι συνθήκες ζωής που μέρα με την μέρα χειροτερεύουν για τους νέους εργαζόμενους, το τείχος που καθημερινά συναντούν, παράλληλα με την παρέμβαση του ταξικού πόλου ωθούν μεγάλο τμήμα τους στον αγώνα. Χαρακτηριστική ήταν η συμμετοχή των νέων εργαζομένων στις απεργιακές κινητοποιήσεις για το ασφαλιστικό. Ενα μεγάλο μέρος επίσης αρχίζει να βγάζει συμπεράσματα για το ρόλο της ΕΕ. Χαρακτηριστική είναι η έρευνα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας με αφορμή την εκδήλωση «Η Ανοιξη της Ευρώπης» που πραγματοποιήθηκε στις 21 Μάρτη 2003. Οι νέοι ηλικίας 15-24 που πιστεύουν ότι η ΕΕ σημαίνει καλύτερη οικονομική κατάσταση είναι μόνο το 29% ενώ ο μέσος κοινοτικός όρος είναι το 31% Το 20% εκτιμά ότι η ΕΕ αποτελεί εγγύηση για την ειρήνη (Ευρώπη: 23%) Το 16% εκτιμά ότι η ΕΕ προστατεύει τα δικαιώματα των πολιτών[1].
Η αστική τάξη και οι πολιτικοί εκφραστές της συνοδεύουν το μαστίγιο της καταστολής των αγωνιστικών κινητοποιήσεων με τα ιδεολογικά δηλητήρια χειραγώγησης των νεανικών συνειδήσεων, όπως τα «ευρωπαϊκά ιδεώδη», ο κοινωνικός εταιρισμός κ.ο.κ. Καταβάλλονται συνδυασμένες προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα, με πολλά μέσα και μορφές, για τη νομιμοποίηση του καπιταλιστικού συστήματος, τον έλεγχο των διεκδικήσεων, ώστε να μην ακουμπούν τη ρίζα της εκμετάλλευσης, να μη χάνει με λίγα λόγια η εργαζόμενη νεολαία την εμπιστοσύνη της στο σύστημα, να μη διεκδικεί την ανατροπή του.
Μεγαλύτερη παρέμβαση χειραγώγησης επιχειρούν και οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες με τις ευλογίες της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ΣΕΣ). Αποκαλυπτικό ήταν το οργανωτικό συνέδριο της ΓΣΕΕ που έγινε φέτος, ο προσανατολισμός που δόθηκε για τη δουλιά με τη νέα βάρδια της εργατικής τάξης, η μεταφορά εμπειρίας από την αντίστοιχη δουλιά ξεπουλημένων ευρωπαϊκών συνδικάτων. Χωρίς αναφορά στο γιατί πρέπει οι νέοι να μπουν στα συνδικάτα, γέμισε ο κόσμος αφίσες «νέοι και νέες ελάτε στα συνδικάτα». Ακούσαμε από συνδικαλιστή της νεολαίας ΠΑΣΟΚ, μέλος των νέων της ΣΕΣ, διάφορους τρόπους προσέλκυσης-χειραγώγησης των νέων: Μοίρασμα κινητών τηλεφώνων, δυνατότητες internet, ανάληψη από τη ΓΣΕΕ προγραμμάτων κατάρτισης, σχολή συνδικαλιστικών στελεχών με ταξίδια στην Ευρώπη για άμεση επαφή των νέων εργαζομένων με τη ΣΕΣ, σχολή δηλαδή που θα διδάσκεται ο κοινωνικός εταιρισμός. Ο προσανατολισμός αυτός φαίνεται και από την ενεργή στήριξη των δυνάμεων αυτών στο ευρωπαϊκό και ελληνικό κοινωνικό φόρουμ, από την προσπάθειά τους όχι μόνο να μπλοκάρουν την κινητοποίηση της εργαζόμενης νεολαίας, αλλά και να προλάβουν την ριζοσπαστικοποίηση συνειδήσεων. Μέσα σε μια βδομάδα ο πρόεδρος του ΕΚΑ, από τη μια μιλούσε σε εκδήλωση του φόρουμ ενάντια στον πόλεμο κατά του Ιράκ και από την άλλη έπαιρνε πίσω τη στάση εργασίας για την πρώτη μέρα του πολέμου.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες αποκτά ιδιαίτερη σημασία η πολιτική εξόρμηση που οργανώνει αυτό το διάστημα η ΚΝΕ στην εργαζόμενη νεολαία και τους χώρους κατάρτισης με στόχο την προβολή της πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ, την ενδυνάμωση του κύρους του ταξικού πόλου, την προβολή της αξίας και του ρόλου του ΠΑΜΕ, την οργάνωση στα συνδικάτα, την κινητοποίησή της με αιτήματα που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής τάξης. Σε συνδυασμό με τον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο κατά του Ιράκ και τη συμμετοχή της χώρας μας, με σταθμούς την 1η Μάη και τον Ιούνη στη Θεσσαλονίκη είναι μια μάχη που πρέπει να δοθεί με πείσμα και ενθουσιασμό.
Η πρόσφατη εμπειρία δείχνει ότι υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες, υπάρχουν αποτελέσματα όταν η δουλιά στους νέους γίνεται ζήτημα πρώτης προτεραιότητας στις κομματικές ομάδες και τις κομματικές οργανώσεις στους εργασιακούς χώρους. Οταν υπάρχει ενιαίος σχεδιασμός και η δουλιά αυτή παίρνει μόνιμα χαρακτηριστικά. Οταν οι διοικήσεις των ταξικών σωματείων βρίσκονται σταθερά προσανατολισμένες στην παρέμβαση στους νέους του κλάδου, αλλά και στις επαγγελματικές σχολές που εκπαιδεύεται η αυριανή βάρδια της εργατικής τάξης.